Vakantietijd

Er zijn al weer 2 weken voorbij gegaan sinds we in Noorwegen geweest zijn. We hebben onze inklaringformulieren voor de Noorse douane naar de verhuizer verstuurd maar voor de rest is er sindsdien eigenlijk weinig gebeurd. Soms is het erg frustie als je de zoveelste autoreply als antwoord op je email krijgt. Want we zullen het weten…… heel Noorwegen is met vakantie. En áls er iemand is, kan diegene natuurlijk geen antwoord/informatie geven en worden we doorverwezen naar de persoon die met vakantie is. Gelukkig zijn er ook Noren die vroeg op vakantie gaan en dus eerder terugkomen. Dus zijn we ook heel blij dat onze meneer van de bank weer op z’n werkplek is. Dankzij die meneer hebben we gisteren (29-7) onze D-nummers doorgekregen. Ons voorlopig persoonsnummer is erg belangrijk omdat we nu weer een aantal dingen kunnen regelen. Ik heb dan ook direkt het registratieformulier ingevuld voor de Brønnøysundregistrene, oftewel de Noorse Kamer van Koophandel, want we gaan met het runnen van het kafé, een eigen bedrijf starten. Olaf en ik zijn wel van mening geweest dat met de nieuwe start van het kafe er ook een nieuwe naam moet komen. Niet dat er iets mis is met de oude naam Solstad Kafé, maar we denken dat de nieuwe naam markttechnisch beter is, omdat de naam gelinkt wordt met het nabijgelegen natuurgebied. De naam van ons kafé zal zijn:
Vassfar Kafé
Het hele gebouw heet overigens al Vassfartunet. De naam Vassfar komt van Vassfaret het nabijgelegen gebied en betekend zoiets als waterloop. Vassfaret is het dal dat tussen de Valdres en het Hallingdal. Ook de grens van de fylke(provincie) Oppland en Buskerud loopt dwars door het Vassfaret. In het het dal liggen een aantal meren en rivieren die eeuwenlang gebruikt werden als waterloop voor de boomstammen, die zo van hoger gelegen gebieden naar beneden werden getransporteerd. Het Vassfaret speelde in de 2e WO een belangrijke rol omdat het een basis was van het Noorse verzet. De bergen rond Vassfaret was het meest gebruikte droppinggebied van goederen voor het Noorse verzet vanuit Engeland. Nog steeds vindt men droppingcontainers en andere overblijfselen in de dichte bossen.
Vassfaret is beschermd gebied en er leven veel ,,gevaarlijke”beestjes. Er zijn nog steeds sporen van beren en wolven, maar de veelvraat, linx, das, vos, eland, edelherten, koningsarend komen veel meer voor. Straks komen daar ook nog eens 2 ,,gevaarlijke” viervoeters bij. Kortom een mooi gebied om te ontdekken, iets wat wij zeker zullen gaan doen.
Maar voor we zover zijn moeten we nog een boel regelen hier en zoals het er naar uitziet zal het wel weer op de laatste weken aankomen. We hebben overigens nog helemaal niet het gevoel dat we over een maand verhuizen. Misschien komt dat ook omdat we niks hoeven in te pakken. Op 29 augustus komt de verhuizer ’s morgens en zal op 1 dag, alles inpakken en inladen. Alleen zitten we een beetje in onze maag met de wijncollectie. Maar ook daar vinden we wel weer een oplossing voor……hopelijk.

Het zit erop. Vandaag vertrekken we weer naar Nederland. We kunnen zeggen dat we erg tevreden teruggaan. We hebben het kafe en de omgeving gezien, veel mensen gesproken, leuke ontmoetingen gehad en heel veel informatie gekregen. Hiemee moeten we in Nederland verder werken. Mogelijk zullen we voor een bliksembezoek nog een keertje naar Oslo moeten voor het ondertekenen van documenten, maar we we hebben aardig wat te doen de komende tijd. Maar we zitten goed op schema.

Helaas hebben we met Poppy niet zo veel zgn. quality time doorgebracht. Wel ging ze met ons overal mee naar toe, maar moest soms lang alleen zitten. Ze was gisteren al niet erg lekker en heeft de afgelopen 2 dagen erg weinig gegeten. Ongetwijfeld mist ze Jack.

We pakten ons boeltje, betaalde de hytte en rijden dan uit een bewolkt Valdres. Als we ca. 5 uur later bij de E18 aankomen staat het veelvuldig vast. Wegwerkzaamheden, spits en vakantiedrukte op de autoweg maken het dat wij laat op de terminal in Larvik aankomen. Overigens vertrekt de boot ook later als gepland.

's Avonds komt de boot overigens niet veel later aan, dan het tijdschema. In Denemarken rijden we de nacht in en we komen, ondanks enkele slaapstopjes, doodmoe aan in Zaandam. Waar we vrijwel direkt het bed in duiken.

Gisteravond merkten we al dat er verandering in de lucht zit. Het was kouder geworden. En deze morgen werden we wakker met een grijs wolkendek. Het heeft vanacht geregend en de temperatuur van nu is een groot verschil met die van gisteren. Nu hebben we de lange broek én de sweater weer nodig. In het begin van de middag de auto neergezet bij het kafe en naar Bautahaugen gelopen. Het is zo'n dag dat het maar dóór blijft regenen. In de stue op Bautahaugen zitten o.a. Ronald, Marja en Kari die voor vandaag rømmegraut/grøt zorgde. Laat ik die pap nou erg lekker vinden. Over de al stevige roompap schenk je gesmolten boter en suiker en kaneel. Toen ik Kari zei dat ik de rømmgraut heerlijk vond, zei ze me dat ze me het recept wilde geven om de graut in het kafe te maken. Een zeldzaamheid iets, want Kari geeft nooit zomaar recepten weg. Alles bij elkaar was het een koselig samenzijn. Later kwamen Mari en haar zus nog langs.
's Avonds hebben we een belangrijke afspraak met Elling op zijn landgoed. In de stromende regen komen we er aan en Elling is in geen Noorse velden of wegen te vinden. We wisten dat hij uit Zweden moest komen, en werden we met kaffe en kake in de wachtkamer gezet. Na een half uurtje kwam ie binnen en liepen we naar zijn kantoor. Daar stelden we met z'n drieën een huurcontract op. En na vele koppen kaffe tekenen we het conceptcontract. We hebben dan wel een kafe, maar een huis-toch niet onbelangrijk lijkt ons- hebben we nog niet. Elling wil nog wel met ons naar een optie kijken. De regen komt nog steeds met bakken uit de hemel. Vlakbij het bejaardenhuis van Hedalen is de Vinexlocatie van Hedalen. Hier staan 4 kleine appartementenblokken. Eén appartement zou voor misschien mogelijk zijn, als we 1 september aankomen. Het ziet er goed en mooi uit. Nu moeten we nog afwachten of het mogelijk is om dit te huren. We spreken af dat we wel verder blijven zoeken naar woonruimte.

Gisteren hadden we een afspraakvrije dag en die hebben we doorgebracht in Fagernes en Hedalen. Een beetje shoppen, toch nog geprobeerd of we iemand van de ASKO, een levenrancier, konden spreken. Maar net zoals er in nederland vrijdagmiddag niemand meer aan te spreken is, zo gaat dat nog veel meer in Noorwegen op. We hebben wel het telefoonnummer en email van de contactpersoon. In de loop van de middag naar het kafe in Hedalen gereden, om daar te inventariseren, nogmaals te kijken en om wat apparaten uit te proberen. ‘s Avonds heeft Olaf z’n eerste pizza’s gebakken en is natuurlijk zo trots als een pauw. ’s Avonds komen Ronald en Marja langs voor een praatje en een drankje op ,,ons’’ terras voor het kafe en later komt Mirjam, die tijdelijk boven het kafe woont erbij.

Vandaag gaan we de route rijden die ons is uitgelegd door Karin en haar collega’s van Sør-Aurdal. Bij Bagn rijden we naar boven via de vele (haarspeld)bochten naar Ellingsæter en Hellebeksæter waar we ons tracteren op een bak koffie met wafels. De hoogvlakte ligt nog tegen de boomgrens aan, dus het is er niet helemaal boomloos.

Het mooie gebied is bezaaide met kleine en grote meren en bossen, een beeld wat zo typisch Scandinavisch is. Tussendoor staan her en der hytter. Heel veel Noren hebben zo’n hytte ergens staan. Als je de auto stil zet hoor je geen enkel geen enkel geluid. Wat een rust! Soms hoor je in de verte schapen met de belletjes om de nek. Achter de auto komt een grote stofwolk omdat het grootste gedeelte van de weg onverhard is. En aangezien het veelal particuliere wegen zijn wordt je geacht tol te betalen bij de slagbomen. Deze wegen worden in Noorwegen ‘bomvei’ genoemd.
De weg gaat de provinciegrens van Buskerud over en eindigt bij het grote meer, waardoor hij aansluit op de weg van Hedalen naar Nesbyen in het Hallingdal. Tot even voor Hedalen is de weg onverhard en als we Hedalen inrijden wordt de weg weer gewoon asfalt. We hadden Kari en Mari, de dames van openluchtmuseum Bautahaugen, belooft om vandaag langs te komen. Bij Bautahaugen worden we door de dames onthaalt met risgraut/risgrøt. In de zomer heeft Bautahaugen themaweekenden. Dit weekend is het thema graut/grøt.

Dat is betekend pap. Pap is nog steeds populair in Noorwegen en Mari heeft voor de bezoekers een pan met hjemmelaget risgraut gemaakt. De rijstepap eet je met suiker en kaneel en is een goede maagvuller. Erbij hoort, wat wij noemen limonadesiroop. Poppy krijgt weer alle aandacht van de dames en bezoekers en heeft het dus prima naar d’r zin. Ronald en Marja zijn op het terrein van Bautahaugen met gras bezig en komen er later bij zitten. Om 15:00 sluit de boel en gaan wij weer naar het kafe om verder te gaan met onze inventarisatie. Vanavond ga ik mijn kookkunsten tonen en maak een ondefinieerbaar prutje met rijst en groenten.

Nog meer gesprekken

Toch hebben we een beetje vakantiegevoel. Als we s’morgens weer voor de hytte zitten met ons bammetje en nespresso onder de Noorse zon. Het wordt vandaag 26 graden.
Vandaag hebben we een afspraak met de mevrouw van de gemeente Sør-Aurdal.
De gemeente Sør-Aurdal omvat de dorpen Hedalen, Reinli, Begnadalen en Bagn. Bagn is het grootst en hier is dan ook het gemeentehuis. Sør-Aurdal is een gemeente van ca. 3200 inwoners dus verwacht je niet een gemeentehuis waar je verdwaald. Nou……wij lopen ons eerst wezenloos te zoeken naar de ingang die uiteindelijk, vrij onopvallend, aan de andere kant van de parkeerplaats bevind. We zijn daardoor iets te laat. Ook hier weer een warm onthaal. Het prettige van Noorwegen is dat officiële instanties vaak erg laagdrempelig zijn. Zo ook op het gemeentehuis. Wel een probleem is…….. de koffie. Noren drinken dit (bijna) altijd zwart en is erg vaak gewoon filterkoffie uit de thermoskan. Maar als je om melk of suiker vraag breekt er toch een lichte paniek los, want er is vaak in de wijde omgeving van het kantoor geen druppel melk te vinden. Suiker is nog wel ergens te vinden. Vandaar dat Karin volgens ons het hele gemeentehuis heeft afgelopen in de hoop iets van melk te vinden. Helaas zonder resultaat. Zo’n 5 minuten later werd wel door een collega wat suiker gebracht. Maar gelukkig leed het gesprek er niet onder. Karin spreekt voor ons verstaan- en begrijpbaar Noors en wij doen ons verhaal in het steenkolen Noors. Zij had de email van de Valdres Næringshage ontvangen en nemen die door. Toen ze ook nog vermelde dat we in aanmerking komen voor een starterssubsidie, vonden we het natuurlijk helemaal leuk. Uiteindelijk wordt het leuke, constructieve gesprek afgesloten met de landkaart van Sør-Aurdal en 2 andere collega’s die ons uitlegen hoe we de mooiste routes kunnen rijden. Na het gemeentehuis gaan we naar de bank om een D-nummer aan te vragen. Als je je wilt vestigen in Noorwegen is dit voorlopige registratienummer één van de eerste dingen om mee te beginnen, zonder dit kom je stap verder. Even zijn we bang dat we van het bekende kastje naar de muur worden gesleept. Omdat de contactmeneer nu på ferie (op vakantie) is, neemt zijn collega het waar en deze meneer weet niet helemaal hoe de procedure loopt en stuurt ons in eerste instantie naar een kantoor Leira, zo’n 40 minuten van Bagn. Gelukkig noemen we aantal namen en weten we zelf hoe de procedure gaat en komt het allemaal toch voor mekaar. Over ca. 2 weken krijgen we het nummer en staan we in Noorwegen geregistreerd. Het officiële persoonsnummer krijgen we pas als we in Noorwegen wonen en ons verblijfsvergunning hebben aangevraagd.
Nadat we weer bij de hytte in Aurdal ’s middags hebben gegeten, rijden we naar Hedalen. Later die middag hebben we weer een gesprek met Elling (eigenaar kafe) en de eigenaar van de Joker supermarkt en de eigenaar van Vassfaret kursgård. Het ,,bedrijfsleven’ van Hedalen dus. Maar we nemen eerst even tijd om de stavkirke te bezichtigen. Deze stamt oorspronkelijk uit ca.1130 en is in de 17e eeuw wat uitgebreid. Het is de oudste van alle 6 stavkirker in de Valdresregio. In heel Noorwegen zijn er nog 32. De stavkirker zijn typisch Noors. Die van Hedalen is speciaal omdat er in de kerk een Mariabeeld én een kleine schrijn bevindt die behoren tot meest unieke topstukken van middeleeuwse kunst in Noorwegen. Daarnaast is de stavkirke uniek omdat er een priesterswoning bij staat. De suppoosten van het geheel zijn 3 jongeren. We raken in de kerk aan de praat en als het bekend wordt dat wij de 2 Nederlanders zijn die het kafee gaan openen, wordt er superenthousiast gereageerd. De jeugd van Hedalen heeft nu geen plek waar ze bij elkaar kunnen komen en willen dolgraag het kafe open hebben. Ze moeten alleen nog wat geduld hebben tot september. Het wordt midden in de stavkirke een leuk gesprek. Ongetwijfeld zal het als een lopend vuurtje rondgaan. Overigens is de stavkirke bijzonder mooi, vooral het voorportaal met het houtsnijwerk.
Back to bussines. In de namiddag volgt het gesprek met Elling en het ,,bedrijfsleven’van Hedalen. Weer het hele verhaal, onze ideeën en standpunten uiteengezet en volgens ons zitten we allemaal op één lijn. We krijgen de sleutel van Elling om het kafe een beetje beter te leren kennen. Na afloop van het gesprek blijven Olaf en ik dus nog een tijdje rondhangen in het kafe.

Beitostølen

Vandaag hebben we een gesprek met ArneErik van de Valdres Næringshage. Dit is een regionaal kantoor voor informatie, hulp e.d. voor bedrijven. ook voor het starten van een bedrijf kan je hier terecht. Ook voor dit gesprek hadden we al eerder in Nederland contact gehad. We rijden naar Fagernes de grootste plaats van de Valdresregio, welke uit 6 gemeenten bestaat. Fagernes is zo'n 20 minuten van de camping in Aurdal en is voor ons bekende koek, omdat we hier al vaker zijn geweest tijdens vorige verblijven in Noorwegen. Het is weer geweldig weer en balen ervan dat we de korte broek niet aankunnen, maar we moeten een beetje formeel gekleed gaan i.v.m. de gesprekken met de instanties. ArneErik vertelde het één en ander over de bedrijfsvormen en welke voor ons geschikt zou zijn maar ook over de regels voor een serverings/alcoholvergunning. En voor je het nog niet weet, Noorwegen en alcohol gaan niet echt samen. Uiterst strenge wetgeving, astronomische prijzen én dan spreken we nog niet over wat er gebeurd als je met een slokje op achter het stuur wordt aangehouden. Ook moeten we een forretningsplan (bedrijfsplan) maken. We krijgen nuttige tips, emailadressen van personen/instanties die ons ermee kunnen helpen. Na afloop begint de lunsjtijd en wordt buiten, bij de picnikbank Poppy bewonderd door het personeel van de næringshage.

Vanuit Fagernes rijden we dan naar Heggenes. We hebben een afspraak met de contactpersoon voor Øystre-Slidre, een andere gemeente in de Valdresregio. In Heggenes is het gemeentehuis.

Omdat we eigenlijk al onze zinnen hebben gezet op het kafe en de gesprekken daaromheen al vastleggen, valt dit gesprek een beetje tegen. We besluiten na dit gesprek om alle energie te richten op het kafe en Hedalen.

Na het gemeentehuis is en even quality time met Poppy bij het meer. Daar ontmoeten we toevallig de Nederlandse eigenaren van Herangtunet, een B&B, waar we 2 jaar geleden ook eens zijn geweest. Na een praatje met hen rijden we verder naar Beitostølen. Dit ligt aan de rand van de Jotunheimen, de hoogste bergmassief van Noorwegen én Noord-Europa. het uitzicht wordt in beslag genomen door besneeuwde bergtoppen. Beitostølen is een flinke wintersportplaats met grote hytte complexen, hotels, skieliften enz. maar ook nu is het er druk (voor Noorse begrippen dan). We zoeken de Beito Fjellbygda. Een winkel met natuurlijke producten waaronder kaas. Enige tijd geleden is er op de Nederlandse tv een programma geweest van 'Het roer om", waarin een Nederlander van Irakese (geloof ik) afkomst met vrouw en kinderen naar Noorwegen ging om kaas te maken. Dat doet hij nog steeds en de kaas die hij maakt wordt in de Beito Fjellbygda verkocht. Aangezien wij lekkere broodjes kaas willen serveren, lijkt het ons interessant om hun kaas te gebruiken. We werden verwezen naar Skammestein een dorpje in de buurt en reden daar via de mooie weg naar toe. Een mooie nieuwe kafetaria/winkel van Beito Fjellbygda serveerde de producten. Helaas was de sjef er niet, maar na enige uitleg kregen wij zijn telefoonnummer en emailadres. Op het terras wel even kaffe med kake genuttigd.

Op de terugweg maakten we nog een stop voor boodschappen, een bezoek van de ValdresVVV en een pølse med brød (braadworst met broodje). Het is echt warm en we zien dat het zo'n 27 graden is, dus rijden we naar onze hytte waar een koud pilsje in de koelkast op ons staat te wachten.

De eerste gesprekken

Na heerlijk geslapen te hebben genieten we van onze frokost in het zonnetje bij de hytte. Vandaag hebben we onze kennismaking en gesprek met de eigenaar van het kafe. Maar eerst gaan we naar een huis kijken in Sæterbygda. Olaf had in Nederland al contact met de eigenaars gehad. We hadden gisteren een gedetailleerde kaart gekocht, dus hoeven we niet lang te zoeken. Langs de stroomversnelling van de Begna zien we dan Sæterbygda. Zo'n 300 mtr. onverhardeweg naar boven langs de waterval en we zien het huis staan. Het is onderdeel van een boerderij. Vaak staan er in Noorwegen meerdere huizen op het boerenerf. Het ziet er allemaal leuk uit en als we samen met de eigenaar het huis van binnen bekijken, krijgen we al zin om er te wonen. Een reuze woonkamer met een groot raam met uitzicht op de grastuin. Het ziet er prima uit. We zeggen dat we erg geïnteresseerd waren, maar weten dat er meer gegadigden zijn. Na de bezichtiging lopen we naar de waterval. Op de rotsen zitten we een tijdje in het zonnetje terwijl het water naast ons dendert en Poppy het reuze leuk en spannend vindt want er liggen héééél veel takjes om mee te spelen en koel water om in te zwemmen. De baasjes vinden dat laatste echter niet zo'n super idee.
We lopen nog een eindje over de onverharde weg om te proberen om nog hoger bij de waterval te komen. Maar als blijkt dat we alleen maar verder er vandaan lopen, keren we weer terug richting het huis waar onze bolide staat. We kijken trouwens onze ogen uit, naar de vele bloemen aan de kant van de weg. Onze stadsecologen worden gek van jaloezie als ze dit zouden zien.

Omdat ik de map met papieren in de hytte heb laten liggen, moeten we weer terug naar de camping in Aurdal. We hebben om 15:30 de afspraak met de eigenaar, dus hebben we nog even de tijd om te lunsjen. Na de lunsj rijden we naar Hedalen. Het zonnetje schijnt weer dat het een lieve lust is. En we komen na zo'n 3 kwartier aan bij Fekjær Psychiatrisch Centrum. Nou klinkt dat erg heftig, maar reken maar......... mocht ik ff de weg kwijt zijn mogen ze mij hier graag naar toe brengen. Wat een prachtige lokatie. Het is een grote soort zorgboerderij met een stuk of 10 gebouwen temidden van tuinen, boomgaarden en stukjes wijde met schapen. Het lijkt of dit ook een openluchtmuseum is. Na ons gemeld te hebben werden we even in de wachtgezet in de typisch noorse stue met koffie en broodjes en........ een brande kaars. Elling (de eigenaar) houdt van details, da's duidelijk. Even later komt ie naar beneden en begint de kennismaking. Eerst de kat uit boom kijken natuurlijk, maar al gauw wordt het Noorsnederlands ijs gebroken. We hebben natuurlijk ideeën voor het kafé en die komen aardig overeen met het gedachtegoed van Elling. Kortom de chemie is perfect. Na ruim 4 uur babbelen over het kafé, en over onszelf, gaan we naar het kafé om de binnenkant te bekijken. We kennen het van foto's maar die komen aardig overeen met de werkelijkheid. Het ziet er werkelijk prima uit.

Solstad kafe voelt nu al erg goed. Het gebouw is nieuw en de inrichting is volgens traditionele Noorse traditie ingericht. Gezellig.....zeggen ze in Nederland. Elling wil ons trouwens nog even laten kennismaken met Marja en Ronald. Dit is een Nederlands paar, dat sinds vorig jaar in Hedalen woont. Volkomen onverwacht rijden we rond en uurtje of 8 het boerenerf op en beide komen dan al aan lopen. In een onvervalst Rotterdams accent worden we welkom geheten en krijgen gelijk het hele huis te zien. Ze wonen op Besøksgard (bezoekersboerderij)Bergsrud en is een onderdeel van Bautahaugen openluchtmuseum. De bedoeling is dat er geboerd gaat worden zoals in vroeger tijden, zonder machines en zonder moderne middelen. Poppy is in ieder geval erg gecharmeerd van de jonge ram. We gaan gezellig kletsen bij de oude opgeknapte sæter met een bakkie leut en lekkere kake. Hjemmelaget door Marja! Maar als een paar uurtjes laten de muggen ons steeds beter weten te vinden stappen we weer op. Bij het tankstation in Bagn gooien we een hamburgertje naar binnen, want we hebben nog geen hap gegeten vanavond. We rijden verder en nemen onze indrukken mee naar de hytte in Aurdal en zitten we 's avonds laat met een wijntje op ons terras voor de hytte. Het begint licht te schemeren. Over een klein uurtje is het even donker en dan begint weer een mooie noorse morgen.